Tarım sektöründe üretim planlaması yaparken maliyet hesaplamaları büyük önem taşır. Şeker pancarı, Türkiye’de en çok yetiştirilen endüstriyel bitkilerden biridir ve üretim maliyeti, çiftçilerin kâr-zarar dengesini doğrudan etkiler. 2025 yılı itibarıyla pancar üreticilerinin karşılaştığı maliyet kalemlerinde artış gözlemlenmekte ve bu durum üretim planlamalarında dikkatli hareket edilmesini zorunlu kılmaktadır. Bu yazıda, 1 dönüm pancar maliyetini etkileyen faktörleri, güncel fiyatlar doğrultusunda yapılan kalem kalem maliyet hesaplamalarını ve verimlilikle ilgili değerlendirmeleri ele alıyoruz.
2025 Yılında 1 Dönüm Pancar Maliyeti Ne Kadar?
2025 yılı itibarıyla 1 dönüm pancar üretim maliyeti, girdi fiyatlarının artması ve işçilik giderlerinin yükselmesiyle birlikte önemli ölçüde artmıştır. Mazot, gübre, tohum, sulama ve ilaçlama gibi temel girdilerin fiyatlarındaki artış, üreticiye ek yük getirmekte; aynı zamanda ürün başına elde edilen verimin azalmaması için kaliteli üretim yapma zorunluluğunu da beraberinde getirmektedir.
1 dönümde pancar üretmek isteyen çiftçinin karşılaşacağı ortalama maliyet kalemlerini incelediğimizde, toplam maliyetin 3.500 TL ile 4.200 TL arasında değiştiği görülmektedir. Bu maliyet hesaplamasında kullanılan rakamlar, bölgeye, sulama sistemine ve üretim biçimine göre küçük değişiklikler gösterebilir.
Tohum, Gübre ve İlaçlama Giderleri
Pancar üretiminde kullanılan tohumlar, verimlilik ve hastalıklara dayanıklılık açısından özel olarak seçilmelidir.
Tohum Giderleri
1 dönüm için ihtiyaç duyulan pancar tohumu miktarı yaklaşık 1 ünite olarak kabul edilir ve 2025 yılı fiyatlarına göre bu tohumun maliyeti ortalama 900 TL civarındadır. Kaliteli tohum kullanmak, hem verim açısından avantaj sağlar hem de hastalık riskini düşürerek diğer girdilere olan ihtiyacı azaltır.
Gübre Giderleri
Toprak analizine göre belirlenen gübreleme programı, üretimin verimli olması açısından kritik öneme sahiptir. 1 dönüm için ortalama gübre maliyeti 1.200 TL ile 1.500 TL arasında değişmekte olup bu tutar üre, DAP ve potasyumlu gübreleri kapsamaktadır.
İlaçlama ve Koruma Giderleri
Pancar üretiminde zararlı otlara ve haşerelere karşı yapılan ilaçlamalar da önemli bir gider kalemidir. Bu kapsamda dönüm başına ortalama 300 TL ilaçlama gideri oluşmaktadır.
Mazot, Sulama ve İşçilik Maliyetleri
Tarla sürümü, ekim ve hasat gibi işlemler için kullanılan makineler, artan mazot fiyatları nedeniyle maliyetlerin yükselmesine neden olmaktadır.
Mazot Giderleri
2025 yılı itibarıyla mazot fiyatlarının litre başına 42 TL seviyesine ulaşması, dönüm başına ortalama 400 TL’lik mazot maliyeti ortaya çıkarmaktadır. Bu gider; tarlanın sürülmesi, tohumun ekilmesi ve çapalama gibi işlemler için yapılan traktör kullanımlarını kapsamaktadır.
Sulama Giderleri
Sulama sistemi, pancarın gelişimi açısından oldukça önemlidir. Damla sulama kullanılan bölgelerde su maliyeti daha ekonomik olsa da salma sulama gibi yöntemlerde enerji ve su tüketimi daha fazla olmaktadır. Ortalama sulama maliyeti 1 dönüm için 350 TL civarındadır.
İşçilik Giderleri
Çapa, sulama takibi, gübreleme ve hasat gibi işlemler için dönemsel işçi çalıştırılması gereklidir. Dönüm başına ortalama işçilik gideri 400 TL ile 600 TL arasında değişmektedir.
Pancar Üretiminde Karlılık Nasıl Sağlanır?
Maliyetlerin yükseldiği bu dönemde, pancar üretiminden kâr elde edebilmek için hem verimlilik hem de alım fiyatları dikkatle değerlendirilmelidir.
Verimlilik ve Destekler
Ortalama bir dönümden 7-8 ton pancar alınabilmekte ve ton başına 2025 yılı itibarıyla ortalama 2.200 TL taban fiyat verilmektedir. Böylece 1 dönümden elde edilecek gelir 15.000 TL ile 17.500 TL arasında değişmektedir. Bu durumda üretici, dönüm başına yaklaşık 11.000 TL civarında net gelir elde edebilmektedir. Ayrıca Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilen destek primleri, üreticinin maliyet yükünü azaltarak kârlılığı artırmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
1 dönüm pancar üretimiyle ilgili en çok merak edilen konular ve detaylı açıklamaları aşağıda yer almaktadır.
Pancar üretiminde en çok maliyet oluşturan kalem nedir?
Gübre ve tohum maliyetleri, pancar üretiminde en yüksek gider kalemleri arasında yer alır. Özellikle kimyasal gübrelerin fiyatlarındaki artış, üreticinin maliyetini doğrudan etkiler.
Sulama yöntemi maliyeti etkiler mi?
Evet, damla sulama gibi modern yöntemler uzun vadede tasarruf sağlarken, salma sulama gibi klasik yöntemler hem enerji hem de su tüketimi açısından daha maliyetlidir.
Devlet desteği pancar üretimine katkı sağlıyor mu?
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilen destekler, pancar üretiminde girdi maliyetlerini düşürerek üreticiyi teşvik eder. Bu destekler arasında mazot, gübre ve üretim primi ödemeleri yer alır.
Pancar üretiminde verim nasıl artırılır?
Toprak analizi yapılarak uygun gübreleme yapılması, kaliteli tohum seçimi ve doğru sulama tekniklerinin kullanılması verimliliği doğrudan artırır. Aynı zamanda zamanında yapılan bakım ve ilaçlamalar da önemli rol oynar.
Bir dönümde ortalama kaç ton pancar alınır?
İklim koşulları ve bakım şartlarına bağlı olarak bir dönümden ortalama 7 ila 8 ton arası pancar elde edilebilir. Uygun bakım ve ideal hava koşullarıyla bu rakam 9 tonu da geçebilir.
Pancar üretimi her bölgede yapılabilir mi?
Şeker pancarı, İç Anadolu, Ege ve Marmara gibi serin iklimlere sahip bölgelerde daha verimli yetişmektedir. Sıcak iklimli bölgelerde verim düşebilir ve hastalık riski artabilir.
Pancar ekim zamanı ne zaman olmalı?
Pancar ekimi genellikle mart sonu ile nisan ortası arasında yapılır. Ekim zamanı, bölgenin iklim koşullarına göre değişkenlik gösterebilir ve erken ekim, gelişim sürecini olumlu etkiler.
Pancar üretimi için ruhsat gerekli mi?
Bazı bölgelerde, özellikle kota uygulaması olan yerlerde pancar üretimi için sözleşmeli üretim yapılması ve ruhsat alınması gerekebilir. Bu detaylar üretim yapılacak bölgeye göre değişiklik gösterir.
